Traceerbaarheid van levensmiddelen: voedselfraude en inefficiënte terugroepacties voorkomen
De processen in de voedselvoorzieningsindustrie zijn vandaag de dag complexer dan ooit. Voortdurende veranderingen in de industrie en de vraag van de consumenten naar buitenlandse levensmiddelen versterken het belang van een effectieve tracering van producten om de veiligheid en kwaliteit van de levensmiddelen te bevorderen.
Voor de branche is het echter zeer moeilijk om een effectief systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen te vinden dat de hoge productiesnelheden bij kan houden. Dit probleem kan worden opgelost door gebruik te maken van flexibele modulaire technologieën. Levensmiddelenproducenten kunnen al hun processen verbeteren: van de efficiëntie van hun leveringsketens tot aan de terugroepplannen in geval van nood, zonder dat de kernfuncties van de productie daaronder lijden.
Hebt u de nieuwste informatie nodig over het thema traceerbaarheid voor uw verpakkingslijn?
Op deze pagina vindt u informatie over de volgende onderwerpen:
- Wat dient er te worden verstaan onder de traceerbaarheid van levensmiddelen?
- De voordelen van de traceerbaarheid van levensmiddelen bij terugroepingen
- Risico's en verliezen door voedselfraude
- Voorwaarden voor de traceerbaarheid van levensmiddelen
- Is de traceerbaarheid van levensmiddelen wettelijk verplicht?
- Wat is een systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen?
- Voedselfraude samen aanpakken
Wat dient er te worden verstaan onder de traceerbaarheid van levensmiddelen?
De traceerbaarheid van levensmiddelen heeft betrekking op het deel van de systemen die de weg van de levensmiddelen door de gehele voedselvoorzieningsketen volgen, inclusief de productie, verwerking en distributie. Daardoor kan een artikel op ieder moment nauwkeurig gelokaliseerd worden. Deze traceerbaarheid van levensmiddelen is belangrijk om een groot aantal redenen. Hierbij zijn de volgende partijen betrokken:
- Openbare veiligheid – de traceerbaarheid van levensmiddelen verhoogt de beveiliging tegen vervalsing van de producten en reduceert de potentieel gevaarlijke fraude met levensmiddelen. Hierdoor verloopt het terugroepen van schadelijke producten veel efficiënter, wat leidt tot minder negatieve effecten van verontreinigde levensmiddelen op de volksgezondheid.
- Producenten – daarnaast biedt een traceerbaarheid van levensmiddelen de bedrijven ondersteuning bij het oplossen van veel problemen, zoals noodzakelijke terugroepacties, waardoor de externe aansprakelijkheid wordt gereduceerd en het consumentenvertrouwen in het merk groter wordt. Een systeem dat nauwkeurige, consistente en volledige productinformatie levert, verlaagt de bedrijfskosten en zorgt tegelijkertijd voor een hogere productiviteit.
- Consumenten – de mogelijkheid om de levensmiddelen te traceren geeft de consumenten vertrouwen in de betreffende producten, doordat ze precies kunnen achterhalen wat de herkomst en inhoud van de producten is. Bovendien wordt het risico geminimaliseerd dat consumenten vervalste artikelen kopen, wat negatieve gevolgen voor de oorspronkelijke merken zou kunnen hebben.
De voordelen van de traceerbaarheid van levensmiddelen bij terugroepingen
Als bij een voedingsmiddel een risico voor de gezondheid optreedt, is het zeer belangrijk dat de bevoegde autoriteiten en bedrijven in staat zijn de bron van het probleem op te sporen. Alleen zo kan worden voorkomen dat de schadelijke producten nog steeds verkocht worden aan de klanten. Een traceerbaarheid van levensmiddelen zorgt er dus voor dat de negatieve gevolgen voor de handel slechts minimaal zijn, dankzij gerichte productterugroepingen en doordat de consumenten nauwkeuriger worden geïnformeerd. Aan de hand van een serie- of chargenummer kunnen verontreinigde artikelen snel worden geïdentificeerd en gelokaliseerd. Een effectief traceringssysteem maakt het bovendien mogelijk om de volledige leveringsketen van de levensmiddelen te controleren en zo te ontdekken waar het probleem is ontstaan.
Concreet helpt de traceerbaarheid van levensmiddelen als volgt in het geval van een terugroepactie:
- Voorbereiding – de traceerbaarheid biedt het bedrijf een overzicht van alle delen van de leveringsketen en vergemakkelijkt daardoor het plannen van een plotselinge terugroepsituatie.
- Resonantie – in het geval van een terugroeping verbetert de traceerbaarheid het reactievermogen van alle betrokkenen, omdat de betreffende artikelen makkelijker en dus ook sneller worden gevonden.
- Herstel – een terugroeping schaadt het imago van een merk, waardoor na een dergelijke actie een effectief systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen nodig is om het vertrouwen van de klant weer terug te winnen.
- Preventie – door de bron van het probleem te identificeren, kan toekomstige schade worden voorkomen.
Wilt u te weten komen hoe u een effectief Track & Trace-systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen in uw bedrijf kunt implementeren, afgestemd op uw specifieke eisen?
Risico’s en verliezen door voedselfraude
In deze tijd vormt fraude met levensmiddelen een wereldwijd probleem dat alle consumenten raakt. Als gezondheids- en veiligheidsvoorschriften niet in acht worden genomen en voedingsmiddelen verontreinigd worden, heeft dit al snel gevolgen voor het algemene welzijn. Aangezien de waardeketen van de meeste artikelen bovendien steeds complexer wordt (bijvoorbeeld door het gebruik van extra ingrediënten of door de verkoop over internationale grenzen heen), ontstaan er meer mogelijkheden om te frauderen met levensmiddelen. De Wereldgezondheidsorganisatie schat dat er wereldwijd 600 miljoen mensen aan een door verontreinigd voedsel overgedragen ziekte lijden. Los van het daarmee verbonden veiligheidsrisico kost voedselfraude ieder jaar naar schatting 50 miljard Amerikaanse dollars, die direct of indirect worden betaald door de bedrijven uit de levensmiddelenindustrie.
Fraude met levensmiddelen neemt met alarmerende snelheid toe. De getroffen producenten en regeringen over de hele wereld beginnen eindelijk de voordelen van eigen Track & Trace-systemen in te zien. Deze systemen worden steeds geavanceerder. De zeevruchtenindustrie probeert bijvoorbeeld een geschikt traceringssysteem op te zetten dat in de toekomst moet voorkomen dat illegaal gevangen vis op de markt komt. Met dit doel volgt een interactief elektronisch systeem de zeevruchten in alle stadia van de waardeketen.
Voorwaarden voor de traceerbaarheid van levensmiddelen
Aangezien de tracering van voedingsmiddelen zo belangrijk is, moet het daarmee samenhangende proces nauwkeurig en volledig zijn. Een Track & Trace-systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen moet altijd kunnen aangeven waar een product of de ingrediënten ervan precies zijn geproduceerd, verpakt en opgeslagen. Er moet dus rekening worden gehouden met ieder station in de leveringsketen.
Vandaag de dag wordt van levensmiddelenproducenten verwacht dat ze in staat zijn om:
- De herkomst en bestemming van elk product aan te tonen, inclusief de massa van de grondstoffen.
- Te verklaren welke stoffen in welk eindproduct belanden.
- Rekening te houden met latere charges die producten uit eerdere cycli bevatten.
- Te waarborgen dat de verpakking van een product een uniek chargenummer heeft.
- Te garanderen dat in het geval van een klacht m.b.t. de veiligheid van levensmiddelen de ingrediënten van het betreffende artikel binnen vier uur kunnen worden herleid en dat kan worden achterhaald waar de rest van de ingrediënten terecht is gekomen.
Bovendien moet een Track & Trace-systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen bepaalde informatie bevatten, zoals Grondstoffen, Additieven, Ingrediënten, Volume, hoeveelheid, gewicht en afmetingen, Houdbaarheidsdatum.
De producenten moeten hun producten markeren met unieke identificatiecodes die bovengenoemde informatie bevatten.
In bepaalde sectoren van levensmiddelen, zoals rundvlees, zeevruchten, honing of olijfolie, gelden aanvullende eisen. Deze moeten de consumenten helpen om de authenticiteit en de herkomst van de producten te controleren, omdat deze levensmiddelen vaak worden vervalst.
Daarnaast zijn er unieke voorschriften m.b.t. de tracering van genetisch gemodificeerde organismen (GMO). Daarmee moet gewaarborgd worden dat de omvang van deze modificatie altijd kan worden getraceerd. Er moet een nauwkeurige etikettering plaatsvinden, zodat consumenten geïnformeerde keuzes kunnen maken m.b.t. het al dan niet kopen van een genetisch gemodificeerd product.
Is de traceerbaarheid van levensmiddelen wettelijk verplicht?
Binnen de Europese Unie heeft de Algemene levensmiddelenverordening uit 2002 criteria vastgelegd om te waarborgen dat alleen veilige levensmiddelen op de markt komen. Deze verordening heeft de traceerbaarheid verplicht gesteld voor alle producenten van levensmiddelen en diervoeders. De producenten moeten altijd in staat zijn om de herkomst en de bestemming van hun producten vast te stellen en ze moeten deze informatie beschikbaar kunnen stellen aan de autoriteiten.
In de Verenigde Staten zijn er twee belangrijke regelingen van de FDA die zich bezighouden met de traceerbaarheid van levensmiddelen: de Bioterrorism Act uit 2002 en de Food Safety Modernization Act uit 2011 (FSMA).
De Bioterrorism Act vereist dat iedere faciliteit in de waardeketen van voedingsmiddelen in staat moet zijn om te herkennen waar een product vandaan komt en waar het als volgende naartoe gaat, een eis die ook wel 'een stap vooruit, een stap terug' wordt genoemd.
De FSMA is ingevoerd om de Bioterrorism Act uit te breiden. Deze schrijft de implementatie van systemen voor voedselveiligheid voor. Daartoe behoren de bekende maatregelen om schandalen te voorkomen evenals specifieke terugroepplannen.
Wat is een Track & Trace-systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen?
In de levensmiddelenindustrie wordt traceerbaarheid bereikt door een Track & Trace-systeem dat een hardwareoplossing en de bijpassende infrastructuur voor de productgegevensoverdracht omvat. Daarbij is de traceerbaarheid van de artikelen hoofdzakelijk gebaseerd op de volgende pijlers:
- Gegevensgeneratie
- Codering
- Bewaking
- Management
Een Track & Trace-systeem voor de traceerbaarheid van levensmiddelen wordt doorgaans geïmplementeerd met als doel fraude te voorkomen en de levensmiddelen te beveiligen tegen vervalsing, waarbij het beschermen van de verpakking tegen vervalsing een belangrijke rol speelt.
De minimalisering van verkeerde etikettering vergroot het vertrouwen en de loyaliteit van de klant, wat een aanzienlijk concurrentievoordeel oplevert. Tegelijkertijd zorgt een effectieve tracering voor meer efficiëntie bij terugroepacties, meer toezicht op de voorraden en voor een betere besturing van de productie.
Serialisatie in de levensmiddelenindustrie
Serialisatie bij levensmiddelen betekent dat er aan elk artikel een unieke code wordt toegewezen. Daarmee maakt serialisatie het zowel voor detailhandelaars als voor consumenten makkelijker om oorspronkelijke producten te identificeren en te traceren, wat het vertrouwen in het merk vergroot.
Op dit moment beginnen enkele landen (waaronder Zuid-Korea) serialisatiecodes aan te brengen op de verpakkingen van veel levensmiddelen. De fabrikanten, handelaren en consumenten kunnen het betreffende product zo eenvoudig volgen gedurende de volledige verkoopcyclus. Verwacht wordt dat de serialisatie in de levensmiddelenindustrie de komende jaren zal toenemen – vooral om de gevolgen van schandalen te minimaliseren en om de transparantie te verhogen.
Aggregatie in de levensmiddelenindustrie
Het proces van de aggregatie van levensmiddelen is een integraal onderdeel van de traceerbaarheid in de levensmiddelenindustrie, aangezien door deze groepering op ieder niveau van de waardeketen dezelfde informatie beschikbaar is. Hierdoor kan gewaarborgd worden dat de bron hetzelfde is. Dankzij aggregatie kunnen de producenten van de levensmiddelen hun producten van begin af aan controleren, doordat bepaalde wisselwerkingen tussen de verschillende verpakkingsniveaus in stand worden gehouden. Zo gaat dat in zijn werk:
- Aan het begin wordt aan elk afzonderlijk product een specifieke serialisatiecode toegewezen.
- Bij het bundelen of aggregeren van afzonderlijke producten op het volgende verpakkingsniveau (bijv. in verzendverpakkingen) worden de reeds toegewezen serialisatiecodes samengevoegd tot een nieuwe code. Zodoende ontstaat de zogenoemde ouder-kindrelatie, waarbij elke afzonderlijke verpakking is toegewezen aan een hogere verpakkingseenheid.
- Ledere deelnemer in de voedselvoorzieningsketen, van fabrikant tot distributeur, ontvangt de serialisatie-informatie uit de vorige stap en registreert de goederenontvangst in het systeem.
- Deze gegevensaggregaten worden opgenomen in een database voordat het product naar het volgende niveau van de leveringsketen gaat.
Track & Trace-uitrusting voor de traceerbaarheid van levensmiddelen
In deze sector bestaat een hardwareoplossing meestal uit verschillende OEM-modules die in de apparaten van de verpakkingslijn zijn geïntegreerd. OEM staat voor Original Equipment Manufacturer en betekent dat de fabrikanten hun eigen componenten gebruiken.
Daardoor wordt de hardware flexibeler, wat betekent dat deze aan een groot aantal verschillende verpakkingsformaten kan worden aangepast en er bovendien ruimte wordt bespaard tijdens de productie. Een OEM-oplossing kan uit afzonderlijke delen bestaan (zoals componenten voor codering, inspectie en verificatie), die in een reeds bestaande verpakkingsinstallatie worden geïntegreerd.
De IT-structuur moet in dit verband de gegevensuitwisseling m.b.t. de traceerbaarheid zowel intern (op bedrijfsniveau) als extern (tussen de partners van de leveringsketen) optimaliseren. Een Track & Trace-systeem voor de tracering zorgt ervoor dat alle betrokkenen in de waardeketen over dezelfde productinformatie beschikken.
Dankzij deze traceerbaarheid van levensmiddelen kunnen de producenten een afzonderlijk product of een hele charge volgen tussen verwerking, opslag en distributie. In elke fase van deze productiestroom wordt nieuwe informatie geregistreerd.
Algoritmes registreren de weg van de ingrediënten resp. eindproducten, die eerst van de leveranciers komen en tot slot worden verwerkt of direct worden gedistribueerd. Het Track & Trace-systeem voor de tracering moet dus nauwkeurig gedefinieerde procedures omvatten voor de identificatie van de fabrikanten, leveranciers, handelaren en producten. Bovendien kan het systeem informatie over ingrediënten, kwaliteit, hoeveelheid en merk van de artikelen verzamelen en opslaan.
Voedselfraude samen aanpakken
Met TQS bieden we flexibele en schaalbare Track & Trace-oplossingen aan voor een groot aantal producten en verpakkingsformaten. Alle TQS-systemen beschikken over geavanceerde functies om verpakkingen van levensmiddelen te serialiseren en te beschermen tegen vervalsing, zonder de productie-efficiëntie aanvullend te belasten. Bij alle TQS-oplossingen staan een eenvoudige bediening en een gebruikersvriendelijk design centraal.
Hoogwaardige technologie
- Het modulaire en schaalbare design van de TQS-oplossingen biedt de nodige flexibiliteit om te voldoen aan de individuele eisen van specifieke toepassingen en om alleen die componenten te integreren die nodig zijn voor het bereiken van bepaalde serialisatie- en aggregatiedoelen.
- Tegelijkertijd worden hoge productiesnelheden van tot wel 500 stuks per minuut ondersteund , om er tijdens de productie voor te zorgen dat de implementatie van Track & Trace niet tot een lagere efficiëntie van de productie leidt.
- De ruimtebesparende directe integratie van de componenten in de machines van externe fabrikanten is vooral nuttig voor productiefaciliteiten met weinig ruimte.
- Bovendien is er de mogelijkheid om grote gegevensrecords te integreren in een compacte DataMatrix-drager om (conform de Russische compliance-eisen) ruimte op het pakket te besparen.
- Onze geavanceerde technologie bezit een vereenvoudigde gebruikersinterface voor een minder complexe bediening.
Sterke partners in de branche
- Onze uitgebreide deskundigheid en ervaring is het resultaat van een succesvolle implementatie van meer dan 2000 Track & Trace-projecten over de hele wereld.
- Door ons nauwe partnerschap met GS1 kunnen we onze klanten op de hoogte houden van de nieuwste ontwikkelingen en wijzigingen van de wereldwijde Track & Trace-bepalingen.
- Dankzij onze samenwerking met CRPT, de exploitant van het nationale Russische Track & Trace-systeem, kunnen we onze klanten geheel conforme Track & Trace-oplossingen aanbieden, die volledig compatibel zijn met de Russische Track & Trace-infrastructuur.
- Als medeoprichter en lid van de stuurgroep van de Open-SCS-werkgroep werken we continu aan de standaardisatie van communicatieprotocollen en interfaces om de compatibiliteit van de TQS-oplossingen met elk locatiesysteem dat voldoet aan de eisen van de productfabrikanten mogelijk te maken.
